2023-2025

Graag nodigen wij alle belangstellenden uit voor onze volgende lezingen-avond. Die zal zijn op woensdag 26 maart vanaf 19:30 uur in het Harmoniegebouw te Groningen. We ontvangen deze avond onze oud-voorzitter, prof. em. Janke Klok.

Waar komt de titel In het Zwaluwhuis vandaan? En hoe en waarom kwamen de twee Groningse Betsy's elkaar tegen? Wat vertelt het project Voices of Women ons over vrouwelijke musici en de muziek die ze speelden? Wat vertaalde Betsy Bakker-Nort en wat vertelt haar vertaaloeuvre over haar passies en het Nederlandse uitgeefland in de periode 1900-1910? Dat zijn een paar van de vragen waar Janke in haar lezing op in zal gaan.

Betsy Bakker-Nort (1874-1946) reisde als zeventienjarige naar Scandinavië om Scandinavische talen te studeren en vertaalde tussen 1900 en 1910 meer dan twintig romans, verhalenbundels en jeugdboeken uit het Deens, Noors en Zweeds. Ze was bevriend met Aletta Jacobs, werd lid van de Groningse afdeling van de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht (VVVK) toen die in 1895 werd opgericht en zette zich gedurende haar hele leven in voor de rechten van de vrouw. Zo is ze ook bekend geworden. Over haar carrière als cultuurbemiddelaar is veel minder bekend.

Betsy Dornay-Culp (1883-1976) debuteerde na haar opleiding in Keulen in september 1901 met een piano-concert in de Groninger Harmony, op dat moment een van de beste concertzalen in Nederland. Van de vele mooie recensies die ze kreeg is die in het Nieuwsblad van het Noorden bewaard gebleven. Na een lange carrière als solo-pianiste in binnen- en buitenland, maakte ze in 1963 haar tv-debuut met de woorden 'Nu ik tachtig ben geworden, vind ik het wel weer eens fijn om voor de mensen te spelen'.

Janke Klok was Henrik-Steffens-Professor aan de Humboldt-Universität zu Berlin in de periode 2014-2018 en is nu verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, de HU in Berlijn en de Nationale Bibliotheek van Noorwegen in Oslo. Aandachtsgebieden binnen haar onderzoek zijn interculturele overdracht, genderstudies, de literaire representatie van de stad en van het arctische gebied. 

Datum:    woensdag 26 maart 2025, 19:30 - 21:30 uur
Locatie:    Harmoniegebouw (Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen), zaal 1312.0025
Toegang:    gratis voor leden van de SVG, aan niet-leden vragen wij € 5,00 entree

Graag nodigen wij alle belangstellenden uit voor onze volgende lezingen-avond. Die zal zijn op donderdag 27 februari vanaf 19:30 uur in het Harmoniegebouw te Groningen. We ontvangen deze avond Tineke Jorissen-Wedzinga, vertaalster en docente Zweeds, die in haar lezing het leven en werk van twee (al dan niet bekende) Zweedse kunstenaars onder de loep zal nemen:

Bror Hjorth en Carl Milles, twee Zweedse schilders en beeldhouwers uit begin 20e eeuw

Wat deze kunstenaars gemeenschappelijk hebben, is dat zij uit Zweden komen, dat het mannen zijn en dat ze beiden in de tweede helft van de 19e eeuw geboren en in de 20e eeuw overleden zijn. Het waren dus tijdgenoten die leefden in een Zweden dat aan grote veranderingen onderhevig was. Naast de genoemde overeenkomsten zijn er - uiteraard - ook een groot aantal verschillen tussen deze kunstenaars. De volgende aspecten zullen onder andere aan de orde komen: Waar komt de betreffende kunstenaar vandaan en in hoeverre is dat van invloed op zijn werk, wat zijn de motieven in zijn werk en zijn er eventueel overeenkomsten? Hoe bekend waren en zijn zij in Zweden? Hoe actueel zijn ze nu nog? Wat kunnen wij van hen zien in Zweden, en waar, en kunnen we er eventueel buiten Zweden ook iets van zien?

Tineke Jorissen-Wedzinga (1962) studeerde Scandinavische taal- en letterkunde met Zweeds als hoofdtaal in Amsterdam en Zweden en is sinds haar afstuderen in 1987 werkzaam als vertaler en als docent Zweeds. Daarnaast geeft zij lezingen over onderwerpen die te maken hebben met Scandinavië in het algemeen en Zweden in het bijzonder. De vele facetten van de Zweedse cultuur hebben haar grote belangstelling. Zij is te vinden op www.sveatrans.nl.

Donderdag 27 februari 2025, 19:30 - 21:45 uur
Harmoniegebouw (Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen), zaal 1312.0013

Toegang gratis voor leden van de SVG, aan niet-leden vragen wij € 5,00 entree

Graag willen we jullie hierbij uitnodigen voor onze volgende verenigingsavond op woensdag 22 januari a.s.

Verdens verste menneske (The worst person in the world) is een romantische en komische dramafilm uit 2021, geregisseerd door Joachim Trier, die samen met Eskil Vogt het scenario schreef. Het is de derde film in de Oslo-trilogie van de regisseur, na Reprise (2006) en Oslo, 31 augustus (2011). De film ging in première op het filmfestival van Cannes 2021, waar de film veel lovende kritieken kreeg en waar Renate Reinsve de prijs voor beste actrice won.

Julie, een geneeskundestudente in Oslo, stapt over van geneeskunde naar psychologie en vervolgens naar fotografie. Als ze achter in de 20 is, begint ze een relatie met Aksel Willman, een striptekenaar die 15 jaar ouder is dan zij. Nu ze het schrijven verkent, brengt ze een weekend door met Aksel in het huis van zijn ouders. Aksel stelt voor om een gezin te stichten, maar Julie is onzeker. Terwijl ze naar huis loopt van een uitgeefevenement voor Aksel, stuit Julie op een huwelijksreceptie en ontmoet ze Eivind, een barista ...

Dag: woensdag 22 januari 2025, 19:30 uur
Plaats: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, zaal 1315.0043
Gratis voor leden, voor niet-leden is de entree 5 euro.

Onderstaande presentatie is niet doorgegaan. Vanwege onverwacht slecht weer en slechte condities op de weg, waarvoor code oranje is afgegeven, was de opkomst voor deze lezing beperkt tot 1 persoon. In overleg is besloten de lezing niet door te laten gaan en voor 2025 opnieuw te plannen.

Deze presentatie richt zich op de ontwikkelingen in Noorwegen en Denemarken, mede omdat beide landen evenals Nederland aan de Noordzee grenzen en betrokken zijn bij gemeenschappelijke energievraagstukken. Toch verschillen de uitgangspunten van deze landen. Terwijl Denemarken lid is van de Europese Unie en dus onderworpen en EU-wetgeving, is Noorwegen geen lid van de EU en is in mindere mate - via de Europese Economische Ruimte - gehouden aan EU-wetgeving. Los hiervan verschillen de landen vanwege de beschikbaarheid en het gebruik van lokale energiebronnen. Noorwegen heeft van oudsher toegang gehad tot (lokale) waterkrachtcentrales, waardoor elektriciteit een hoofdrol speelde (en speelt) in de lokale energievoorziening. De ontdekking van olie en gas op zee sinds de jaren '60 van de vorige eeuw heeft geen gevolgen gehad ten aanzien van het binnenlands gebruik omdat besloten werd tot grootschalige export van olie en gas naar Europa. Denemarken heeft, daarentegen, energie (kolen) moeten importeren en zelf gebruik gemaakt van de fossiele brandstoffen die op zee zijn gewonnen. Na deze algemene inleiding, zullen een aantal meer recente ontwikkelingen worden besproken die samenhangen met de energietransitie c.q. de verduurzaming van de energiesector. Dit betreft de ontwikkeling van offshore windenergie en de ontwikkeling van de benodigde offshore infrastructuur alsmede de ondergrondse opslag van CO2.

Martha Roggenkamp is in Groningen afgestudeerd in de Scandinavische talen (hoofdvak Noors) en het Privaatrecht en heeft een certificaat Noors Olie- en Gasrecht behaald aan de Universiteit van Oslo. Zij is werkzaam geweest bij de Universiteit Leiden waar zij ook is gepromoveerd (onderwerp: regulering van olie- en gaspijpleidingen) en het advocatenkantoor Trenité van Doorne (later o.m. Nolst Trenité) in Rotterdam. In 2005 is zij bij de RUG benoemd als hoogleraar energierecht (eerste in Nederlands). In deze capaciteit heeft zij het North Sea Energy Law Partnership opgezet dat bestaat uit een samenwerking met de universiteiten van Oslo, Kopenhagen en Aberdeen en dat gezamenlijk een  postdoctorale master Energy Law organiseert. Zij is tevens oprichter en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Energierecht die samen met de  Universiteit van Oslo zorg draagt voor de organisatie van het European Energy Law Seminar. Sinds 2022 is zij emeritus hoogleraar bij de RUG.

De lezing is voor leden van de SVG gratis. Voor niet-leden is de entree €5,00

Datum: donderdag 21 november 2024
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie:  Zaal 13.150043, Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen

Exclusief voor leden van de SVG: elders op de website kunt u lezen over het Noordelijk Filmfestival. Het bestuur gaat op vrijdag 15 november naar Leeuwarden om de film Hammarskjöld te gaan kijken (film start om 14 uur). Gaat u met ons mee?

Wat moet u doen?

U koopt op de website van het Noordelijk Filmfestival een kaartje voor de film (wacht daar niet te lang mee, populaire films zijn snel uitverkocht) en u meldt aan ons dat u mee gaat (naam en mobiele telefoonnummer). Mail naar: mail@scandinavischevereniginggroningen.nl.
U gaat op eigen gelegenheid naar Leeuwarden. Gaat u met de trein? Meld het ons, dan kunnen we gezamenlijk reizen.
We bekijken de film en na afloop drinken we samen iets in de foyer van het theater. Het bestuur biedt u 1 drankje aan.

Plaats: De Harmonie - Wilhelminaplein 92 - Leeuwarden

Myra de Rooy vertelt in haar presentatie over haar trektocht door Noorwegen, van de vuurtoren van Lindesnes naar de Noordkaap. Zij maakt alle seizoenen mee. In de winter met slee en op ski's, kamperen bij min 34 graden, dagenlang vastzitten in afgelegen berghutten tijdens vliegende storm, wekenlang geen mens tegenkomen. In de zomer met rugzak door adembenemende berggebieden, langs bruisende rivieren en stille meren.

Heilige bergen beklimmen, soppen door arctische toendramoerassen met rendieren en dansende muggen als gezelschap. Het is een innerlijke reis, want wie alleen reist, komt vooral zichzelf tegen. Daarnaast zijn het de inspirerende ontmoetingen onderweg, zoals met de Sami-bevolking, die extra diepgang aan haar voetreis geven. Bovenal is In de Lengte een persoonlijk verhaal over de kracht en schoonheid van de bergen.

Myra de Rooy is schrijver, geoloog en bergbeklimmer. Ze maakte veel solotochten in afgelegen gebieden in Tibet, Ladakh, Nepal en Noorwegen. Over haar ervaringen heeft ze vijf boeken geschreven: Vrouwen in Boeddha's Bergen (2004); Het Windpaardhuis (2007); Dochters van de bergen (2014); Chamlang (2017) en In de lengte (2020). Op 17 oktober verschijnt haar zesde boek, Fietsend door de Himalaya.

Datum: woensdag 9 oktober 2024
Tijd: 19:30 - 21:30 uur
Locatie: Harmoniegebouw (Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen), zaal 1313.0316

Onlangs verscheen Aniara. Een epos over de mens in tijd en ruimte in een eerste Nederlandse vertaling van Anke van den Bremt en Anna Rottier bij Uitgeverij Wilde aardbeien. De mooie illustraties zijn van Solko Schalm.

Het dichtepos verscheen in 1956, werd in 17 talen vertaald, en is nog steeds zeer actueel. Aniara is de naam van een groot ruimteschip dat 8000 passagiers naar een veilige planeet moet brengen omdat de aarde onleefbaar is geworden door atoomoorlogen en natuurrampen. Aniara raakt uit koers en het wordt al gauw duidelijk dat de reis naar de oneindigheid van het heelal voert en nooit de bestemming zal bereiken. In het dichtepos laat Martinson zien hoe de mensen aan boord van Aniara reageren.

Martinson was zeer ongerust over de ontwikkelingen van de techniek in zijn tijd. Naast zijn angst voor de destructie van de aarde, zal ik ingaan op zijn fascinatie voor de kosmos, zijn liefde voor de natuur, en welk effect het epos op zijn verdere leven heeft gehad. Dit jaar is het 50 jaar geleden dat Martinson de Nobelprijs voor literatuur ontving. Tijdens de lezing zal ik ook fragmenten vertonen van de opera (1959) en de film (2018) die op basis van Aniara zijn gemaakt.

Petra Broomans is emeritus gasthoogleraar aan de Universiteit Gent en emeritus hoofddocent met het ius promovendi (Rijksuniversiteit Groningen). In 2020 ontving ze een eredoctoraat van de Universiteit van Uppsala (Zweden). Zij is initiatiefnemer en coördinator van het Vertalerslexicon voor het Nederlandstalig gebied (VNLex). Ze is bestuurslid van o.a. de International Federation for Modern Languages and Literatures (FILLM), International Organisation for Scandinavian Studies (IASS) en lid van verschillende adviesraden, waaronder FILLM studies in Languages and Literatures (Benjamins). Voor meer informatie: www.petrabroomans.net.

Datum: dinsdag 11 juni 2024
Tijd: 19:30 - 21:45 uur
Locatie: Harmoniegebouw (Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen), zaal 1315.0048

Tove Ditlevsen is sinds 2019 aan een ware zegetocht over de wereld bezig. Haar Kopenhagentrilogie wordt overal ter wereld, van Amerika via Europa naar Japan, met gejuich ontvangen vanwege het rauwe en eerlijke beeld dat ze schetst van haar leven.

Maar wat is daar nu eigenlijk van waar? In hoeverre kun je als lezer op Ditlevsens relaas vertrouwen? En hoe zit het met de rest van haar oeuvre? Hoe kijkt haar vertaler naar Tove Ditlevsen, na het vertalen van zowel haar eigen werk als de biografie van Jens Andersen?

Tijdens deze lezing komt uiteraard haar leven aan bod, net als haar in het Nederlands vertaalde werk. Daarnaast zal een uitstapje worden gemaakt naar het leven van Ditlevsen na haar dood, dat dankzij het boek Tove Ditlevsen var min mormor, geschreven door Lise Munk Thygesen (de kleindochter) een nieuwe dimensie heeft gekregen.

Lammie Post-Oostenbrink is sinds 2011 vertaler van Deense, Noorse en Zweedse literatuur. Zoals zoveel vertalers uit de Scandinavische talen begon ze met misdaadverhalen, maar sinds 2020 (na het verschijnen van Kindertijd) vertaalt ze vooral literatuur, non-fictie en kinderboeken. Ze heeft onder andere werk van Caroline Albertine Minor, Elin Culhed en Charlotte Weitze vertaald. Ze is door haar uitgever benoemd tot 'de vaste vertaler van Tove Dilevsen'.

Datum: dinsdag 12 maart 2024
Tijd: 19:30 uur
Plaats: Harmoniegebouw (Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen), zaal 1315.0036

Op 1 december in Los Angeles vraagt Jashan Thea ten huwelijk. Ze accepteert het voorstel en nodigt Jashan uit om kerstavond met haar familie in Telemark door te brengen. Nadat Jashan arriveert, is er een cultuurbotsing en vertelt Thea Jashan dat ze op het juiste moment zal wachten om haar moeder Anne-Lise over hun verloving te vertellen. Voor Jashan is de kerstreis een achtbaan van emoties als hij leert over Teeny Tiny Christmas (22 december), Thea's familie is niet gewend aan zijn Indiase eten, verstoort Thea's nichtje terwijl ze in de kerk zingt, en leert over Jørgen, Thea's buurman die vijf jaar lang een relatie met haar had.

Dag/tijd: woensdag 24 januari 2024, 19:30 uur
Plaats: Marie Loke Zaal (1313.0034), Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26
Entree: €3,00 voor niet-leden. Voor leden van de SVG is de avond gratis.

Op maandag 11 december 2023 hielden we onze jaarlijkse Lucia-avond, in de Weber Foyer van het Harmoniegebouw. Net als vorig jaar zongen we gezamenlijk Lucia-liederen, daarbij geholpen door een koortje dat door Ester Jiresch was geformeerd met haar studenten Zweeds. Els Doekes zorgde voor de muzikale omlijsting, zij had maar liefs acht traditionele instrumenten bij zich (zes verschillende Scandinavische fluiten en de bockhorn en nyckelharpa) en gaf daarmee demonstraties en maakte er een verhalend muziekprogramma van.

En er waren pepparkakor en glögg - alles bij elkaar een mooie Lucia-viering!

Datum: maandag 11 december 2023
Tijd: 19:00 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen

Denemarken, zestiende eeuw. Het verhaal van Sigbrit (ook wel Syberich, of Sybrich) Willemsdr., haar dochter Duveke en de Deense koning Christian II is onder een groot publiek in Nederland nauwelijks bekend. Dat ligt in Scandinavië heel anders. Ieder kind in Noorwegen, Zweden en Denemarken leert op school over de afgezette koning, zijn Nederlandse minnares en haar moeder Sigbrit, de machtige raadgeefster van de Deense koning. Na de dood van zijn vader Hans, trouwde Christian met Isabella van Oostenrijk, zus van Karel V, ook uit de Nederlanden. Onze geschiedenis is hierdoor verbonden met de geschiedenis van Denemarken.

Vóór zijn val was Christian een machtig koning, hij heerste over Denemarken, Noorwegen, Zweden, Groenland, IJsland, de Faeröer-, Orkney-, en Shetlandeilanden, Sleeswijk en een groot deel van Finland.
Nadat hij was afgezet vluchtte hij naar zijn schoonfamilie in de Nederlanden.

In deze lezing wordt ingegaan op hoe research en feiten worden verweven met fictie, de reis die de schrijfster door Scandinavië, België, Duitsland en Nederland maakte in de voetsporen van de hoofdpersonen van het verhaal en de achtergrond van de betreffende hoofdpersonen en hun boeiende bijdrage aan de wereldgeschiedenis.

Dag/tijd: 30 november 2023 19:30 uur
Locatie: Harmoniegebouw Groningen Zaal 1312.0012

Op dinsdag 3 oktober 2023, om 19:30 uur in zaal 1312.0024 van het Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26 te Groningen, houdt Frieda van Essen voor ons een lezing over de Nederlandse poolexpeditie van 1882/1883. Toegang is gratis voor leden, anderen betalen €3,- entree.

 Op 5 juli 1882 vertrekt een klein Noors stoomschip met tien Noorse bemanningsleden uit de haven van Amsterdam richting Noordelijke IJszee. Aan boord bevindt zich de negenkoppige Nederlandse poolexpeditie van het KNMI/Buys Ballot, en half Amsterdam staat op de kade om de mannen uit te zwaaien. De Noren zullen de Nederlanders afzetten in Siberië voor een overwintering. Schip en bemanning gaan zelf weer terug naar Noorwegen ... althans dat is de bedoeling. Op de heenweg raakt het schip vast in het ijs, wordt gekraakt en vergaat tenslotte. De Noren staan in zomerse 'hemdsmouwen' op het ijs - en een deel van de Nederlandse voedselvoorraden zinkt naar de bodem van de zee. Een passerend Deens schip is een zelfde lot beschoren. Ook zij zitten vast in het ijs en moeten eveneens overwinteren. 

In de donkere poolnacht bouwen de Nederlanders, Noren en Denen gezamenlijk een huis op een ijsschots. Een ijsschots die de zomer erna letterlijk onder hun voeten vandaan smelt. Het enige wat dan nog rest is lopen en roeien. Lopen over wankele half gezonken ijsschotsen; en roeien om van de ene gammele ijsschots naar de andere te komen; weken achtereen richting Russische kust. Een bizar avontuur, waarbij samenwerking en onderling vertrouwen alles bepalend bleek. 

En prettig voor ons - er zijn toentertijd foto's gemaakt en de glasplaten zijn heelhuids teruggekomen.

De lezing van vandaag zal verzorgd worden door Rob Ebbers, bestuurslid van de Vereniging Nederland-Finland en liefhebber (en beoefenaar) van de Finse muziek in al zijn facetten. Vandaag laten we de volksmuziek en de pop/jazz-muziek buiten beschouwing (dat zou te veel worden voor één avond) en concentreren we ons op de klassieke muziek - die is zeer veelzijdig, al kennen velen van ons misschien alleen Jean Sibelius. De spreker zal zijn lezing verlevendigen met diverse muziek-fragmenten, zodat we ook de klanken kunnen beluisteren waar het verhaal over gaat.

Dag:     donderdag 1 juni 2023
Tijd:      19:30 - 21:45
Plaats: Harmoniegebouw, zaal 1315.0048                                                                                                                 

Honorair Consul van Noorwegen voor Noord Nederland Harm D. Post, zal vertellen over het werk van een consul. Dit doet hij aan de hand van een presentatie over de totstandkoming van de nieuwe ferryverbinding van Eemshaven naar Kristiansand. Aan de orde komen allerhande consulaire zaken, zoals een Noorse gevangenis in Nederland, het Noordelijk Filmfestival, de Colin Archer zeilraces en de belangen van Noorse bedrijven in het Noorden van ons land. Natuurlijk is er ook alle gelegenheid om vragen te stellen aan de Noorse Consul.

Dag: donderdag 16 maart 2023
Tijd: 19:30 - 20:30
Plaats: zaal A12, Academiegebouw, Broerstraat 5 te Groningen

Zoals al aangekondigd in de Futhark van december jl. zal onze volgende avond zijn op dinsdag 24 januari 2023 en het gaat het om onze jaarlijkse filmavond.
We hebben het plan samen te kijken naar de film 'En du elsker' ('Someone you love')'.

"Thomas Jacob is een wereldberoemde singer-songwriter. Hij woont in Los Angeles, maar besluit na jaren afwezigheid terug te keren naar zijn thuisland Denemarken. Daar wil hij een nieuw album opnemen. Zijn werk wordt echter verstoord als zijn van hem vervreemde dochter Julie opduikt, samen met zijn elfjarige kleinzoon Noa. Al snel wordt Thomas gedwongen zich over de jongen te ontfermen. Tegen zijn verwachting in vinden de twee elkaar snel via muziek. Het schijnbaar gelukkige leven komt onder druk te staan als Thomas een keuze moet maken die zijn leven voorgoed kan veranderen."

Dag/tijd: dinsdag 24 januari 2023, 19:30 uur
Plaats: Marie Loke Zaal (1313.0034), Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26
Entree: €3,00 voor niet-leden. Voor leden van de SVG is de avond gratis.