Op 10 december gaan we Lucia vieren samen met studenten Zweeds. De plaats is de Weberfoyer in het Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26 te Groningen. De avond start om 19.30 uur.
Toegang gratis voor leden, voor niet-leden is de entree €5,00.
Nader informatie volgt nog.
Op donderdag 21 november 2019 zal Paula Stevens vertellen over haar werk als vertaler van Scandinavische literatuur.
Scandinavische literatuur doet het goed in Nederland - en de rest van de wereld. Afgelopen maand was Noorwegen gastland op de Frankfurter Buchmesse en de boeken van auteurs als Karl Ove Knausgård (l) en Jo Nesbø (r) zijn overal bestsellers.
Maar was dat altijd al zo? Welke Scandinavische auteurs doen het goed in Nederland, en waarom? Hebben wij dezelfde smaak als bijvoorbeeld onze ooster- of zuiderburen? Hoe komt een Noordse auteur eigenlijk bij een Nederlandse uitgever terecht?
Wat komt er allemaal bij kijken voordat een boek van bijvoorbeeld Per Petterson bij u op het nachtkastje ligt?
Deze en nog veel meer vragen komen aan de orde in deze lezing over de Noordse literatuur in Nederland, waarbij de nadruk zal liggen op Noorwegen.
Paula Stevens is literair vertaler Noors, maar heeft ook allerlei andere functies in het boekenvak vervuld, zoals scout voor diverse uitgeverijen, redacteur voor Scandinavische literatuur bij uitgeverij De Geus en literair agent bij Agentur Litteratur.
Daarnaast geeft ze vertaalworkshops en masterclasses, schrijft artikelen, houdt lezingen en organiseert literaire avonden.
In 2010 won ze de Amy van Marken Prijs voor haar gehele vertaaloeuvre, in 2017 kreeg ze samen met Edith Koenders de Europese Literatuurprijs voor hun vertaling van Max, Mischa en het Tetoffensief van Johan Harstad.
Datum: donderdag 21 november 2019
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen, zaal 1315.0037
Toegang: Gratis voor leden van de SVG, voor anderen is de entree € 3,00
Hoe IJsland werd wat het is: de ontwikkeling van nationale identiteit tussen de Middeleeuwen en nu.
"IJsland, het land van cultuur. Je hoeft maar een IJslands geschiedenisboek, een IJslandse krant of een brochure over het land te openen of je leest iets over de eeuwenoude cultuur waarop het land zich graag laat voorstaan. Als getuigen hiervan worden altijd de sinds de Middeleeuwen vrijwel onaangetast gebleven taal en het middeleeuwse literaire erfgoed aangehaald. Maar was dit altijd al zo? IJsland was immers van 1262/1264 tot 1944 een onderdeel van het Noorse en later Deense rijk, niet bepaald een situatie waarin de eigen cultuur voorop stond of men die kon gebruiken om zichzelf te profileren.
En toch slaagden de IJslanders er wonderwel in zichzelf op het internationale toneel een plaats te verschaffen en zich een identiteit aan te meten.
Hoe dit mogelijk was en met welke middelen, en welke gevolgen hun keuzes voor de huidige IJslandse identiteit hebben, hoop ik u in deze lezing te kunnen schetsen."
Kim Middel heeft klassieke talen, middeleeuwenkunde en IJslands gestudeerd. Ze is wetenschapper met IJsland als aandachtsgebied, vertaler van IJslandse literatuur, verricht werk voor IJslandse-paarden-stamboeken in binnen- en buitenland en geeft les in het IJslands.
De lezing van vanavond is gebaseerd op de vondsten die ze tijdens haar promotieonderzoek gedaan heeft.
De entree is gratis voor leden van de SVG. Niet-leden betalen 3 euro.
Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen, zaal 1312.0007
Op dinsdag 4 juni zal ons medelid René Westra een verhaal vertellen over Öland, het Zweedse eiland waar hij zelf een groot deel van het jaar woont.
Öland : een bijzonder eiland in de Oostzee
We zullen vanavond beginnen met een persoonlijk verhaal: hoe is de spreker er toe gekomen een huis te kopen op het verre eiland Öland, hoe is het hem er sindsdien vergaan en hoe ziet hij de toekomst tegemoet?
Maar ook zullen we een indruk krijgen van het eiland vanuit verschillende gezichtspunten: hoe is dit deel van Zweden ontstaan, hoe is het geologisch gevormd en hoe heeft het zich in de geschiedenis zich verder ontwikkeld?
En we gaan wat horen over natuur en cultuur van het eiland van nu. Zo is het zuidelijke deel, Stora Alvaret, dat tot Unesco-Werelderfgoed is benoemd, een enorm kalksteengebied met een heel bijzondere flora.
Verder is het eiland beroemd om zijn eeuwenoude kastelen en om de honderden molens en molentjes die er te vinden zijn.
De avond wordt gehouden in het Harmoniegebouw, zaal 13.15.0048, Oud Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen.
De lezing begint om 18.30 uur en duurt tot ongeveer 21.30 uur.
De avond kost €3,00 voor belangstellenden. Voor leden van de Scandinavische Vereniging Groningen is de toegang gratis.
Op woensdag 24 april vindt onze jaarlijkse ALV plaats. Aansluitend zal drs Petra Broomans ons vertellen over het wel en wee op de universiteit van Groningen.
De stukken voor de ALV zullen ruim voor deze datum hier gepubliceerd worden.
Op donderdag 21 maart a.s. zal Birgit van Dongen-Svensgaard voor ons een lezing houden over De Deense Højskole-kultur.
N.F.S. Grundtvig kreeg het idee voor de 'højskole' toen Denemarken in 1849 van een absolute monarchie veranderde in een democratie en hij middelen zocht om zijn landgenoten beter toe te rusten op de nieuwe situatie. Zijn motto: levensvreugde is de basis waarop wij leven, wat onze bezigheden ook maar zijn. Geen mens kan een rijk leven leiden enkel en alleen op basis van professionele competenties: het is niet genoeg om een vakman te zijn als ingenieur, geesteswetenschapper of journalist. Een mens, ongeacht hoe goed hij of zij is in zijn of haar vak, vervalt gemakkelijk in kortzichtigheid of zoals Grundtvig het noemt: de levensvreugde van een dooie diender. Daarom willen we er op de volkshogeschool alles aan doen om de levensvreugde te bevorderen door middel van zang, muziek en literatuur in een ontmoeting met andere mensen.
De Deense Højskolekulturis voortdurend in beweging. Dit is inherent aan het karakter van het leermodel van Grundtvig, namelijk de interactie tussen docenten en studenten/deelnemers. Wanneer ze een half jaar samen optrekken bij lezingen, bij maaltijden, tijdens het zingen uit het in Denemarken zo bekende 'højskolesangbog', waarvan Grundtvig een groot aantal liederen heeft geschreven, hebben ze bewust en onbewust invloed op elkaar. Met andere woorden: je hebt door de jaren heen te maken met een andere generatie jongeren en een andere generatie volwassen deelnemers, en die hebben weer invloed op de docenten - vandaar de beweging.
Het Finse epos Kalevala door Drs Adriaan van der Hoeven - zaal 1312.0007 Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen
Op 28 februari 1835 ondertekende Elias Lönnrot zijn eerste uitgave van de Kalevala, oftewel, zoals de ondertitel luidt, 'oude gedichten uit Karelië over het verre verleden van het Finse volk'. Deze dag is nu een nationale feestdag, Kalevaladag. Maar veertien jaar later, in 1849, gaf dezelfde Lönnrot een uitgebreide versie van de Kalevala uit, zonder die ondertitel. Het is de versie die geldt als het definitieve epos. En dat is nu dus 170 jaar oud. Drs van der Hoeven: "Ik zal de twee versies van de Kalevala vergelijken en plaatsen in de geschiedenis van Finland. Ik zal de inhoud proberen weer te geven, wat lastiger is dan het lijkt, iets vertellen over de kenmerken van de poëzie en over de helden en heldinnen (zijn het wel helden?). De thematiek van het epos is door de ontstaansgeschiedenis en de uiteenlopende ouderdom van de liederen interessant en niet makkelijk onder één noemer te brengen. Daarnaast zal ik ook iets vertellen over (en laten horen van) de zangers en zangeressen, de eigenlijke scheppers van het epos (dat in hun tijd nooit als zodanig heeft bestaan) en hoe ze die verhalende liederen voordroegen in een tijd dat ze nog niet op schrift waren vastgelegd. Ten slotte - als de tijd het toelaat - zal ik nog iets zeggen over de Nederlandse vertalingen van de Kalevala."
Adriaan van der Hoeven heeft Finse literatuur en cultuur gedoceerd aan de universiteit van Groningen. Hij deed onderzoek naar beeldende kunst gebaseerd op het epos Kalevala, naar Finse cultuur en literatuur (ook in Nederland) en vertaalt uit het Fins, zowel poëzie, proza als toneel.
Op dinsdag 22 januari 2019 gaan we naar een Zweedse film kijken. Dit doen we in zaal 1312.0012 in het Harmoniegebouw (Oude Kijk in 't Jatstraat 26, Groningen). We hebben gekozen voor "Everlasting moments" oftewel "Eviga ögonblick". Het verhaal speelt zich af vroeg in de 20e eeuw. Een jonge vrouw uit de arbeidersklasse wint in de loterij een fototoestel en dit verandert haar leven en dat van haar omgeving. Entree €3,00. Gratis voor leden van de SVG.
De Scandinavische Vereniging Groningen nodigt u allen graag uit voor een avond over de bekende Noorse avonturier Peer Gynt. Carla Joustra zal tijdens haar presentatie aandacht besteden aan de achtergronden, de inhoud en de muziek van dit bijzondere verhaal.
Peer, je liegt!
Peers verhaal over zijn woeste rit op de rug van een rendier vindt bij zijn moeder geen gehoor: 'Alles wat je zegt is wartaal!' De jonge Peer Gynt is een enorme fantast die het liefst de bergen in trekt om zijn avonturen bij elkaar te dromen - een praatjesmaker, die steeds moeilijkheden uit de weg gaat en werkelijkheid en fantasie niet van elkaar kan onderscheiden. Zijn doel is: 'Keizer worden. Keizer over de hele wereld'. Voor dat doel gaat hij tot in extremen en liegt hij over vrijwel alles - ten koste van iedereen om hem heen.
Op 24 februari 1876 vond in het Christiania Theater in Oslo de première plaats van het toneelstuk Peer Gynt - een van de meest opgevoerde Noorse toneelstukken ooit, een populariteit die mede te danken is aan de onvergetelijke muziek van Edvard Grieg.
Henrik Ibsen baseerde zijn verhaal over Peer Gynt op tradities en vertellingen uit het Gudbrandsdal, over een legendarische Per Gynt die hier ooit zou hebben geleefd. Verhalen die aanvankelijk werden opgetekend door Peter Christen Asbjørnsenen en die Ibsen inspireerden om zelf op zoek te gaan. Ibsens Peer Gynt ademt het Gudbrandsdal - de akkers en velden, de bergen, bossen en met mos overgroeide rotsen. Het is niet voor niets dat daar jaarlijks - aan de oever van het Gålåvatnet - een grootse opvoering van Peer Gynt plaatsvindt.
Datum: donderdag 15 november 2018
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26
Toegang gratis voor leden van de SVG, voor niet-leden is de entree €3,00
De heer en mevrouw Kabel bij de Noordkaap
De avond begint op dinsdag 18 september 2018 om half acht in het Harmoniegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen, zaal 1315.0043.
Fietsreis naar de Noordkaap
Frans Kabel en zijn vrouw zijn echte 'Europafietsers'. Frans licht een tip van de sluier op: "Nadat we al eens naar de Zuidelijkste punt van Europa (Gibraltar) waren gefietst, was er de wens om ook eens naar de Noordkaap te fietsen. In 2017 hebben we de stap gewaagd. Het is een onvergetelijke reis geworden. We hebben veel van Noorwegen gezien veel van onze wensen in vervulling laten gaan. De treinreis van Oslo naar Bergen; De fietstocht naar de Noordkaap: de terugreis met de Hurtigrutten naar Bodø en tenslotte de treinreis terug van Bodø naar Oslo via Trondheim. Voor ons was het een prachtige reis, waar we graag over vertellen.
Datum: dinsdag 18 september 2018
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, zaal 1315.0043
Toegang is gratis voor leden van de SVG, aan niet-leden vragen wij € 3,00 entree.
De geschiedenis van de Vikingen strekt zich uit over de periode van ongeveer 800-1100 na Christus. In deze tijd dreven zij handel, werd er geplunderd en werden nieuwe rijken gesticht, zowel in West- als in Oost-Europa. Ook de Noord-Atlantische eilanden werden gekoloniseerd en tenslotte werd omstreeks het jaar 1000 Amerika door de Vikingen ontdekt en tijdelijk door hen bewoond.De Vikingen bleken naast gevreesde plunderaars, bekwame scheepsbouwers, hardwerkende boeren, echte democraten en verstandige bestuurders. Tenslotte bekeerden zij zich tot het christendom en werden zij bondgenoten ten tijde van de kruistochten.
Thematische filatelie is het verzamelen van postzegels, stukken, stempels en dergelijke over een bepaal onderwerp. Aan de hand van mijn 'postzegel'-verzameling neem ik u mee door de Viking-geschiedenis, die blijkbaar in de historie van veel landen een zodanige invloed heeft gehad, dat het eeuwen later alsnog op postzegels en in stempels werd weergegeven. Ja, dan hadden ze destijds maar foto's moeten maken....
Datum: woensdag 30 mei 2018
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, zaal 1312.0013
Woensdag 28 februari vertelt Gerard Rijerse ons over het onafhankelijk worden van Finland in 1917. Voor die tijd was Finland een groothertogdom dat onder het Russische rijk viel. Na Finland volgden de Baltische Staten pas in 1918 met hun (tijdelijke) onafhankelijkheid. Na een heftige burgeroorlog in 1918 kon Finland begin jaren 20 bouwen aan zijn onafhankelijkheid. In de Tweede Wereldoorlog werd Finland niet bezet door Duitsland, maar vocht zelf zijn Winteroorlog tegen Rusland. De heer Rijerse zal ook vertellen over de positie van het huidige Finland binnen de EU. De heer Rijerse is secretaris van de Vereniging Nederland-Finland.
De lezing vindt plaats in het Harmoniegebouw, Oude Kijk in t Jatstraat 26 te Groningen in zaal 1312.0025. De toegang is 3 euro. Voor leden van de SVG is de lezing uiteraard gratis.
Op woensdag 17 januari 2018 vertelt Dita Blom van Blomsterstuga ons alles over handwerken en creativiteit in Zweden. Ze zal dit doen aan de hand van een aantal voorbeelden van borduurtechnieken en aanverwante zaken. Ook zal ze de geschiedenis van de Hemslöjdbeweging aan ons vertellen. Dita zal ons foto's, boeken en voorwerpen en materialen laten zien. We hopen op een interactieve avond. De lezing start om 19.30 uur in zaal 1315.0043 van het Harmoniegebouw aan de Oude Kijk in 't Jatstraat 26 te Groningen. De toegang bedraagt 3 euro, voor leden van de SVG is de toegang gratis.
Donderdag 7 december 19.30 uur in het Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, te Groningen. Zaal 1312.0013
Op 7 december houdt Nellejet Zorgdrager een inleiding bij de film De Kautokeino-opstand. De film gaat over de opstand van een groep Sami tegen de Noorse autoriteiten in het dorp Kautokeino op 8 november 1852. Ze schetst de omstandigheden waaronder de opstand plaats kon vinden en plaatst dit in de toenmalige context van het leven van de Sami in Noord-Zweden. De film kwam uit in 2008 en is geregisseerd door Nils Gaup.
Thijs Feuth (Nijmegen 1981) is schrijver, arts en is daarnaast bekend als marathonloper (medaillewinnaar op zowel Nederlandse als Finse kampioenschappen). In 2012 emigreerde hij naar Finland, en zijn liefde voor het land verwerkte hij in zijn debuutroman Zwarte ogen en in zijn nieuwe boek Achter de rug van God. Op 6 november komt hij naar Groningen. Hij zal voorlezen uit eigen werk en vertellen over Finland als inspiratiebron. De lezing wordt geïllustreerd met fotomateriaal.
De Nederlandse arts Thijs Feuth vertrekt met zijn Finse geliefde Laura naar Posio, een dorp diep in Lapland. In Achter de rug van God onderzoekt hij het contrast tussen de wereld waarin hij zich heeft gevestigd en de woelige wereld die hij achter zich heeft gelaten en die nog slechts via de (sociale) media tot hem komt.
De natuur, de mensen van het dorp, het isolement en de strenge winter roepen grote en kleine vragen op over het leven, de maatschappij en zijn verhouding met Laura. De Finse mythologie, heemkundige zaken, hardlopen en Langlaufen helpen de schrijver bij zijn zoektocht naar hoe te leven.
Datum: maandag 6 november 2017
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, zaal 1315.0042
Op dinsdag 10 oktober 2017 zal ir. Bob Verschoor ons meenemen naar Zweden.
Het eerste deel van de presentatie gaat over de ontwikkeling van de ijzerwinning in centraal Zweden, in de periode van circa 1600 tot 1900, in een streek die als Bergslagen bekend staat. Ook worden andere metalen gewonnen, zoals koper, zilver, zink en tin. Van groot belang hierbij is ook de ontwikkeling van het transport in de vorm van het Strömsholms Kanal. Later neemt de spoorlijn deze functie over. Eind 19e eeuw raken de voorraden in Bergslagen uitgeput en neemt het belang van de ijzerwinning in het noorden van Zweden toe.
Bij Gällivare en Kiruna worden grote voorraden malm (ijzererts) gevonden. Om dit te kunnen exploiteren is de aanleg van een spoorlijn (de Malmbanan) van Luleå naar Narvik onontbeerlijk. Eind 20e eeuw wordt duidelijk dat de winbare voorraad bij Kiruna op raakt, maar dat er nog wel een grote voorraad is dicht bij en onder het centrum van de Stad. In 2008 stemt de gemeenteraad in met het plan van de LKAB (de exploitant van de mijnen) om het zuidelijk deel en het centrum van de stad te verplaatsen.
In het tweede deel van de presentatie wordt een beeld gegeven van wat deze verplaatsing inhoud en wat de plannen zijn voor de stad.
Datum: dinsdag 10 oktober 2017
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, zaal 1312.0118
Echo's van een geschreven stem: de middeleeuwse vertaling van Amicus et Amelius in de tekstuele cultuur van IJsland en West-Europa
spreker: Arend Elias Oostindiër
locatie: Harmoniegebouw, zaal 1312.0007
datum en tijd: woensdag 17 mei 2017, circa 20:30 uur
In de late middeleeuwen ontwikkelde de Europese tekstuele cultuur zich. Vanaf het jaar 1000 gingen geleerd en volks steeds meer invloed op elkaar uitoefenen. Het geschreven woord werd belangrijker, maar voordracht bleef centraal in het communiceren van verhalen. Vertalingen spelen hierin een belangrijke, maar vaak onderbelichte rol.
De rijkgeschakeerde traditie van middeleeuwse Amicus et Amelius-verhalen weerspiegelt de invloed van tekstuele cultuur op vertaling als geen andere. Het sociale contrast tussen de soldaat en de hoveling had niet groter kunnen zijn, maar ze blijven elkaar trouw terwijl verraad, overspel en ziekte hen uit elkaar dreigen te scheuren.
Deze lezing focust op de IJslandse vertaling van het verhaal, waarvan het origineel te vinden is in de Speculum Historiale van Vincent van Beauvais. Hoewel het vrij nauwkeurig vertaald is, geeft een aantal kleine aanpassingen het verhaal een typisch IJslandse wending. Een beknopte vergelijking laat zien dat de anonieme vertaler zich kan meten met andere West-Europese grootheden als "onze" Jacob van Maerlant en de vertaler van de Seelentrost.
Arend Elias Oostindiër studeerde Scandinavistiek en Middeleeuwse literatuur aan de RuG, en is momenteel promovendus middeleeuwse geschiedenis aan de UvA.
Een krijgshaftige godsdienst, waarin het accent lag op de strijd tussen goden en reuzen. Dat is meestal het enige wat wij in Nederland weten van het oude Vikinggeloof. Maar uiteraard is het beeld genuanceerder. De IJslander Snorri Sturluson heeft in zijn Edda talloze mythes verzameld, die een prachtig overzicht geven over de oude Scandinavische verhalen en gebruiken, die tot in de huidige tijd inspiratie hebben geleverd voor bijvoorbeeld de operacyclus Der Ring des Nibelungen van Wagner en boeken en films als Tolkiens Lord of the Rings en de cultserie Game of Thrones.
In deze lezing maakt Lucy Pijttersen u wegwijs in de wereld van de Scandinavische mythologie; aan de hand van uitgebreid beeldmateriaal en talloze anekdotes krijgt u een overzicht van de scheppings- en ondergangsmythe en worden de belangrijkste goden aan u voorgesteld. Interessant voor iedereen die nog niet zo veel van de Scandinavische mythologie af weet, maar net zo goed voor mensen die hun kennis willen opfrissen. Want wat was het Spinnewiel van Frigg ook alweer? En hoe zit het nou met het paard van Sinterklaas?
Lucy Pijttersen studeerde Noors aan de Rijksuniversiteit van Groningen en werkt nu als literair vertaler en docent Noors.
Datum: dinsdag 28 februari 2017
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Harmoniegebouw, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, zaal 1315.0042
Op 16 januari 2017 vertonen wij de film Film 'Så ock på jorden' (Heaven on earth) van de Zweedse regisseur Kay Pollak. De avond wordt gehouden bij Salmagundi's aan de Oosterhamrikkade 8c in Groningen. Hans van Seventer zal de film inleiden en er na afloop met ons over doorpraten.
